Święto Narodowe Trzeciego Maja

Święto Narodowe Trzeciego Maja – polskie święto państwowe obchodzone 3 maja w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja (1791).
Konstytucja opracowywana w wielkiej tajemnicy przez Stanisława Augusta Poniatowskiego i Ignacego Potockiego była doniosłym dziełem myśli polskiego Oświecenia. Znosiła podział Rzeczypospolitej na Koronę i Litwę, ograniczała władzę senatu. Przyznawała władzę wykonawczą królowi i Straży Praw, czyli pięciu ministerstwom oraz prymasowi jako przewodniczącemu Komisji Edukacji Narodowej.
Zawierała wizję i program budowy nowoczesnego państwa i społeczeństwa. Konstytucja m.in. zmieniała ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczała znacząco demokrację szlachecką, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz zapewniła chłopom ochronę państwa. Umacniała także zasadę trójpodziału władzy,[…] trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w Stanach zgromadzonych, władza najwyższa w królu i Straży, i władza sądownicza w jurysdykcjach na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających.(1) 
Za panującą uznano religię katolicką, ale zapewniono także wolność i opiekę prawną innym wyznaniom.
Datę 3 Maja uznano za święto, już w dwa dni po uchwaleniu ustawy zasadniczej, zaś pierwsze obchody miały miejsce w 1792 roku. Po odzyskaniu niepodległości, w dniu 29 kwietnia 1919 roku, w rocznicę przyjęcia pierwszej polskiej konstytucji, ustanowiono Świętem Narodowym 3 Maja.
Po zakończeniu II wojny światowej Dzień 3 Maja obchodzono w kraju jedynie raz, w roku 1946. Demonstracje studenckie, jakie wówczas miały miejsce, spowodowały, iż władze zaprzestały i zabroniły publicznego świętowania. 18 stycznia 1951 roku ustawą sejmową, święto zostało oficjalnie zniesione.
Od 1990 roku 3 Maja znów jest oficjalnym świętem państwowym w Polsce. Przywrócone na mocy ustawy sejmowej w dniu 6 kwietnia 1990 Święto Narodowe Trzeciego Maja obchodzi się corocznie w całej Polsce.


(1) T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t.2, Wydawnictwo TEMAT, 
                                      Toruń 1994, s. 106-108

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *